Vay nhanh chóng, hạn mức cao và lãi suất ở mức chấp nhận được là những ưu điểm dễ nhận thấy nhất của việc vay tiền qua bảng lương. Tuy nhiên, đây có phải là giải pháp tài chính cấp kỳ của người lao động không? Nhất là khi họ phải đối diện với những khó khăn bất chợt?
Vay theo bảng lương - nhiều ưu điểm, lắm điều kiện
Vay theo bảng lương, vay tiền online 24/24 là hình thức vay tín chấp được tất cả các ngân hàng, công ty tài chính triển khai. Hình thức vay này phù hợp với người lao động, từ công nhân đến nhân viên văn phòng, công chức, viên chức vì tất cả đều nhận lương tháng qua tài khoản ngân hàng. Với gói vay này, các ngân hàng, công ty tài chính sẵn sàng cho vay số tiền gấp 5 đến 7 lần thu nhập hàng tháng. Thời gian vay thì dài, khoảng 3 đến 4 năm, cũng có thể là 5 năm. Lãi suất mỗi ngân hàng mỗi khác nhưng tối đa là dưới 20%/năm. Tuy nhiên, ngoài việc nhận lương qua tài khoản, các ngân hàng còn yêu cầu người vay đáp ứng nhiều điều kiện khác như thời gian làm việc tại đơn vị tối thiểu là 6 tháng. Nếu chưa đủ 6 tháng, phải có hợp đồng lao động tối thiểu 1 năm. Cùng với đó, người vay không bị ghi nhận nợ xấu cấp 3 trở lên. Để chứng minh bản thân đáp ứng được các điều kiện này, người vay phải thực hiện rất nhiều loại giấy tờ, thủ tục xác minh từ phía đơn vị công tác lẫn địa phương cư trú.
Các công ty tài chính đưa ra hạn mức vay thấp hơn, nhiều cũng chỉ gấp 5 lần thu nhập trong lãi suất vay cao hơn khá nhiều, tối thiểu cũng 30%/năm và tối đa có thể trên 50%/năm. Tuy nhiên, điều kiện vay của công ty tài chính thì “thoáng” hơn, ví dụ như thời gian làm việc tại đơn vị không cần đến 6 tháng mà chỉ là 3 tháng hoặc có thể sử dụng một thước đo khác để xác minh thu nhập chứ không chỉ căn cứ vào số lương nhận qua tài khoản.
Chính vì sự khác nhau trên nên đối tượng khách hàng vay theo bảng lương của hai bên cũng khác nhau đáng kể. Người vay tại ngân hàng hầu hết là nhân viên văn phòng, công chức, viên chức và lao động cấp cao. Còn người vay tại các công ty tài chính đa phần lại là công nhân, thậm chí là lao động tự do, lao động phổ thông.
Có phải là giải pháp tài chính cấp kỳ?
Theo một khảo sát không chính thức vào năm 2023 thì thời gian phê duyệt khoản vay tín chấp theo lương của các ngân hàng là khoảng 3-5 ngày làm việc trong khi ở các công ty tài chính là 2-3 ngày. Đây không phải là mốc thời gian quá dài và cũng chỉ vừa đủ để các ngân hàng, công ty tài chính thực hiện quy trình vốn có. Tuy nhiên, đa phần những người có nhu cầu vay theo bảng lương đều không có nguồn tài chính dự phòng dồi dào, thậm chí với công nhân, lao động tự do, lao động phổ thông là không có tài chính dự phòng. Vì thế, khi xảy ra các sự cố đột xuất như ốm đau, tai nạn hay chậm lương, treo thưởng… họ sẽ cần gấp một nguồn tài chính thay thế và đương nhiên họ sẽ nghĩ đến việc vay theo bảng lương. Nhưng tiếc là trong hầu hết các trường hợp, hoặc không đủ điều kiện vay, hoặc thủ tục rắc rối, thời gian phê duyệt lâu nên giải pháp vay này không đáp ứng được mong muốn của họ.
Có cầu tất có cung, khi nhu cầu vay nóng lên cao thì sẽ có những hình thức cho vay đáp ứng yêu cầu nhận giải ngân chỉ trong vài giờ, thậm chí là… vài phút. Thế nhưng tính pháp lý của các hình thức vay này lại rất đáng bàn. Cầm đồ là hình thức cho vay hợp pháp, được nhà nước cấp phép và quản lý, đặc biệt là với các thương hiệu lớn như chuỗi cầm đồ F88. Cầm đồ không xét bảng lương nhưng yêu cầu có tài sản cầm cố và hình thức cho vay diễn ra nhanh, chỉ trong vòng 15 - 30 phút là nhận được giải ngân trong khi lãi suất cũng chỉ tương đương các công ty tài chính, như tại F88, lãi suất phẳng là 32% - 55%/năm. Tuy nhiên, hiện nay đã manh nha xuất hiện một số cửa hàng cầm đồ nhỏ lẻ núp bóng tín dụng đen, cài cắm nhiều loại lãi ẩn, phí ẩn vào hợp đồng vay, nâng lãi suất lên đến vài trăm %/năm. Nguy hiểm hơn nữa là các hình thức cho vay tín dụng đen với đặc điểm là duyệt vay rất nhanh, đôi khi là dưới 5 phút và chẳng cần điều kiện, yêu cầu gì nhưng ẩn sau đó là hàng loạt hành vi đáng lên án như lãi suất lên đến hàng trăm, thậm chí hàng nghìn %/năm, là đòi nợ kiểu giang hồ, chiếm đoạt tài sản…
Nhu cầu vay nhanh chóng với điều kiện vay đơn giản, chỉ cần bảng lương và không cần tài sản thế chấp là nhu cầu chính đáng. Hình thức cho vay này cũng đang ngày một phổ biến. Tuy nhiên, không nên xem đó là giải pháp tài chính cấp kỳ. Tốt nhất, người lao động nên nâng cao khả năng quản lý tài chính bản thân, thu xếp nguồn tài chính dự phòng, tránh để rơi vào trường hợp phải đi vay nóng và chỉ nên vay khi thực sự cần. Đó mới là giải pháp tài chính căn cơ nhất, hiệu quả nhất.